1 مؤمنان در عقل از دیگران بزرگترند

2 مؤمن زیرک و خردمند است. 

3 مؤمن از انحراف و دشمنى پاک و پاکیزه است. 

4 مؤمنان چنانند که (مردمان) به نیکى هاشان امیدوار، و از شرّ و بدى آنها در امان هستند. 

5 مؤمن آسان گیر، نرمخو، افتاده و معتمد مردم است. 

6 مؤمن کم لغزش و پر عمل است. 

7 مؤمن بیدار است و چشم به راه یکى از دو «حسنة» (نیکى دنیا و نیکى آخرت) است. 

8 مؤمن زبانش سخت راستگو و در احسان پر بخشش است. 

9 مؤمن سیره اش میانه روى و شیوه اش رشد و هدایت است. 

10 مؤمن پاکدامن و قانع و خویشتن دار و پارسا است. 

11 مؤمن در توانگرى پاکدامن، و خویشتن دار از (زخارف دنیاست

12 مؤمن در فراخى زندگى سپاسگزار و در بلا و گرفتارى شکیبا، و در خوشى و فراخى زندگى ترسان است. 

13 مؤمن شرمناک، بى نیاز از خلق، یقین دارنده و پرهیزکار است. 

14 دنیا زندان مؤمن است، و مرگ هدیه و پیشکش او و بهشت منزلگاه است. 

15 چون روح مؤمن به آسمان بالا رود فرشتگان متعجّب شوند و گویند: شگفتا چگونه نجات یافت از خانه اى که بهترین ما در آن خانه تباه شد

16 از عذاب الهىدر امان است. 

17 براى مؤمن سه ساعت است: ساعتى که در آن با پروردگار خویش راز مى گوید، و ساعتى که در آن از نفس خویش حسابرسى مى کند، و ساعتى که میان نفس و میان لذتهاى حلال و نیکوى آن را آزاد مى گذارد. 

18 مؤمن همچون ترنج است که مزه و بویش پاکیزه است. 

19 یافت نشود مؤمن، که حسود یا کینه توز یا بخیل باشد

20 کسى مؤمن نخواهد بود تا آن گاه که پروا نداشته باشد که با چه خوراکى شدّت گرسنگى خود را برطرف کند، و کدامیک از دو جامه خود را کهنه کرده (و کدام را نگهدارى نکرده) است

21 مؤمن ساده لوحى بزرگوار، و مورد اعتماد خویش و محتاط و اندوهگین است. 

22 مؤمن کارش نزدیک، اندوهش دور، خموشى اش بسیار و عملش خالص و پاک است. 

23 دنیا میدان تمرین او ، عمل، همّت او، و مرگ پیشکش و سوغات او، و بهشت جایزه بزرگ او ست.

24 مؤمن جانش از سنگ سخت محکمتر است و در همان حال از برده افتاده تر است. 

25 مؤمن چون به چیزى بنگرد پند گیرد و چون خموش باشد تفکّر و اندیشه کند، و چون لب بگشاید به یاد خدا باشد، و چون چیزى به او عطا شود شکر گزارد، و چون گرفتار بلا شود صبر کند

26 مؤمن چون موعظه شود اندرز پذیرد، و چون بیمش دهند بترسد، و چون پندش دهند پند گیرد، و چون مبدأ و معاد و معارف دیگر را) به یادش آرند یاد آور شود، و چون ستمى به او رسد در گذرد. 

27 مؤمن بر خود امین است (و از کردار خود اطمینان دارد) بر هوا و هوس و احساس خود چیره و غالب است.

28 عقل و خرد، دوست صمیمى مؤمن، و علم و دانش، وزیر و کمک کارش، و صبر و شکیبایى، فرمانده لشکریانش، و عمل، زمامدار او است

29 مومن دین خود را به وسیله دنیا نگه می دارد و فاجر دنیایش را به دین خود نگهدارى کند. 

30 مؤمن چنان است که روش او زهد او است، و تمام همّتش دیندارى او است، و عزّتش در قناعت او است، 

31 همه کوشش او براى آخرت است، حسنات و کارهاى نیکش بسیار، درجاتش عالى و والاست و بر رهایى و رستگارى خود (از این جهان) اشراف پیدا کرده است. 

32 ایمان بیاور تا امان یابى. 

33 به راستى مؤمن شرم مى کند هر گاه از او عملى سر زند که با پیمان ایمانى او بیگانه است. 

34 به راستى که شکفتگى (و خوشرویى) مؤمن در چهره او است، و نیرو و توانش در دین، و اندوهش در دل او است.

35 برترین مؤمنان در ایمان کسى است که گرفتن و دادن، و خشم و رضاى او، همه براى خدا باشد.

36 مؤمن پیوسته از گناهان خویش بیمناک است، از بلا و گرفتارى مى ترسد، و به رحمت پروردگار خویش امیدوار است.

37 مؤمنان نفس هاى خویش را متّهم سازند، و از گذشته لغزشهاى خویش ترسانند، و دنیا را ناخوش دارند، و به آخرت مشتاق اند و به سوى فرمانبردارى پروردگار شتابان هستند. 

38 مؤمن غذاى سیر نمى خورد در صورتى که برادرش گرسنه باشد

39 شادى مؤمن در روى او است و اندوهش در دل. سینه اش از هر چیز گشاده تر است.

40 از هر چیز خود را خوارتر داند. بلندى رتبه را خوش ندارد. و اسم و آوازه و خود نمایى را دشمن دارد. اندوهش طولانى. و همّتش دور و بلند. خموشى او بسیار. وقت او یکسره مشغول (به اصلاح خود و اطاعت پروردگار). پر صبر و پر سپاس. ژرف اندیش. به زودى با کسى پیوند دوستى نبندد. نرمخو است. خوش برخورد است. جانش در دیندارى از سنگ خارا سختتر است. و در برابر خداى تعالى و مؤمنان از برده خوارتر است.